Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun (TGK) 21. Başkanlar Kurulu Toplantısı, video konferans ortamında gerçekleştirildi. Türkiye genelinde 8 gazeteciler federasyonu ile 77 gazeteciler cemiyeti başkan ve temsilcisinin katıldığı TGK Başkanlar Kurulu toplantısında, basın/medya sektöründeki son gelişmeler, koronavirüsün sektöre etkileri, gazetecilerin yıpranma hakkı, gazetelerin dağıtım sorunu ile diğer sorunlar ve çözüm önerileri tartışıldı.
TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı Başkanlığında başlayan ve yaklaşık 3 saat süren Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu’nun 21. Başkanlar Kurulu’nda gündeme gelen şu sorunların kamuoyu ile paylaşılması kararlaştırıldı;
GAZETECİLERİN YIPRANMA HAKKI
Gazetecilerin, 1961 yılında verdikleri büyük mücadele sonucu 212 Sayılı Kanunla kazandıkları haklar, aradan geçen süreçte ne yazık ki bir bir erimektedir. Anayasa Mahkemesinin “basın çalışanlarının yıpranma hakkına ilişkin” aldığı karar gereği, 14 Kasım 2020 tarihine kadar, gazetecilerin fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi için yasama organının “kanuni” düzenleme yapması gerekmektedir. Aksi takdirde gazeteciler için fiili hizmet süresi zammından yararlanma hakkı ortadan kalkmış olacaktır. Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu olarak beklentimiz; gazetecilik mesleğinin basın kartı sahibi koşuluna bağlı olmadan yapılan ağır ve tehlikeli bir iş olarak kabul edilmesi, 212 sayılı yasaya tabi görev yapan gazetecilerin anayasal sosyal güvenlik hakkının sonucu olan fiili hizmet süresi zammının kanuni düzenleme yapılarak geri verilmesidir.
GAZETELERİN DAĞITIM SORUNU
Dağıtım konusunda yoğun sorunların yaşandığı bir dönemdeyiz. İki ana dağıtım firmasından birinin kapanması ile tek dağıtım firması hizmet vermeye devam etmektedir. Bu süreçte dağıtım komisyonu dışında ‘hizmet bedeli’ adı altında çeşitli miktarlarda para alınmaya başlandığı, şimdilerde ise yayın yeri dışında basılan gazetelerin yayın yerlerine taşınması konusunda astronomik ücretler talep edileceği duyumları gelmektedir. Pandemi döneminde dönüşümlü yayın söz konusu olduğu halde tam ay yayını üzerinden ücretler alındığı da yine tarafımıza şikayet olarak ulaşmıştır. Dağıtım firmasının rekabetsiz ortamda tek taraflı ve gazetelerimizi zorda bırakan bu uygulamalarını gözden geçirmesi ve vazgeçmesi çağrısında bulunuyoruz. Konfederasyonumuz meslektaşlarımızın halen karşı karşıya olduğu dağıtım sorunun çözümüne dönük gerekli görüşmeleri yapacak, gerekirse Rekabet Kurumu mevzuatı açısından da konuyu takip edecektir.
İNTERNET YASASI
Sürekli gündemde olmasına karşın bir türlü gerçekleşmeyen Internet Yasası zaman geçirilmeden çıkarılmalıdır. Yasal boşluk nedeniyle, mevcut sorunlar, Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri yoluyla çözülmeye çalışılmaktadır. TGK olarak defalarca vurguladığımız gibi; Teknolojinin hızla gelişimi ve internet ağının hemen hemen her noktaya ulaşması ile birlikte, internet haberciliği büyük bir gelişim göstermiştir. Özellikle Koronavirüs sürecinde doğru, hızlı ve tarafsız haberciliğin önemi ortaya çıkmıştır. Sosyal medyada birçok sahte belge ve haber, kamuoyunu yanlış yönlendirirken, kurumsal internet haber siteleri tarafından gerçek haberler anında Türk halkına ulaştırılmıştır. Yasal boşluktan kaynaklanan sorunlar, her geçen gün daha da artmaktadır. İstihdam sağlayan, gerçek anlamda habercilik yapan kurumsal internet haber siteleri desteklenmeli, bu kurumlarda habercilik yapan meslektaşlarımız da gazeteci sayılmalıdır.
PANDEMİ SÜRECİ VE YEREL MEDYA
Tüm dünyayı ekonomi ve psikolojik olarak sarsan pandeminin etkisi ağırlaşarak devam etmektedir. Pandemiden olumsuz etkilenen sektörlerin başında genelde medya, özelde yazılı basın gelmektedir.
Özel ilan gelirleri nerede ise durmuş, satışlar kağıdın virüs taşıma söylentilerinin de etkisi ile şimdiye kadar olmadık şekilde düşmüştür. Öte yandan, resmi ilan ve reklamlarda önemli oranda azalış kaydedilmiştir. İcraların 3 ay ertelenmesi nedeni ile icra ilanları yayınlanamamış, yayınlanmaya başladıktan kısa süre sonra Adli Tatil başlamasıyla durmasa da durağanlaşmıştır.
3 aylık sürede sigorta ve KDV ödemelerinin ötelenmesi anılan süreç için faydalı olmakla beraber yılın son 3 ayında duble sigorta ve KDV ödenecek olması basın işletmelerimizi kara kara düşündürmektedir. Bu soruna ilişkin faizsiz kredi, 24 ay faizsiz vade ve benzeri gibi çözümler hayata geçirilmelidir. BİK tarafından pandemi sürecine ilişkin vakitlice alınan tedbirler memnuniyetle karşılanmıştır. İŞKUR tarafından kısa çalışma ödeneği imkanının süreçte uygulamaya konulması olumlu olmuştur. Bu aşamada KOSGEB desteklerinin devreye alınması bir zorunluluk olarak gözükmektedir. Yerel basın yerel demokrasinin işlerliği için vazgeçilmezdir. TGK Başkanlar Kurulu olarak mahalli idarelerimize, odalarımıza, sivil toplum kuruluşlarımıza bir çağrıda bulunmak istiyoruz; Sizi milletimizle buluşturan, mesajlarınızı vatandaşlarımıza ileten basın kuruluşlarına destek vermenin tam zamanıdır. Bu kuruluşlar daima sizin yanınızda idi. Şimdi sıra sizde!.”